02.06 Μια νέα πρωτεύουσα, η Κωνσταντινούπολη (17/10/2024)

Παρ' ότι η επικράτηση του Κωνσταντίνου μετά τους πολέμους των Τετραρχών φαινόταν ότι θα έφερνε την ηρεμία στην αυτοκρατορία, αυτό ήταν κάτι προσωρινό επειδή :

• Οι εχθροί της αυτοκρατορίας ήταν κυρίως στα ανατολικά και άρα μακριά από την πρωτεύουσα.
• Οι εμφύλιοι πόλεμοι μεταξύ των Τετραρχών πλήγωσαν την ενότητα των κατοίκων της Ρώμης.
• Η Ρώμη παρέμενε πιστή στους παλιούς θεούς και είχε γίνει πολλές φορές το κέντρο των διωγμών των χριστιανών.

Όλα τα παραπάνω ανάγκασαν τον Κωνσταντίνο να κάνει αλλαγές τόσο στη διοίκηση του κράτους, όσο και στη θρησκεία.

Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην αποικία των Μεγαρέων, το Βυζάντιο, το οοποίο ονομάστηκε Νέα Ρώμη, αλλά όλοι την έλεγαν Κωνσταντινούπολη.

Εφάρμοσε πιστά το Διάταγμα των Μεδιολάνων, βοηθώντας έτσι το χριστιανισμό να απλωθεί σ' όλη την αυτοκρατορία.

Οι ανατολικές περιοχές ήταν εκείνες που τροφοδοτούσαν όλη την αυτοκρατορία με είδη πρώτης ανάγκης, που τα παρήγαγαν οι ίδιες αλλά και είδη που εισάγονταν μέσω των εμπορικών δρόμων της Ανατολής. Με λίγα λόγια τα πλούτη της αυτοκρατορίας προέρχονταν κυρίως από τις ανατολικές επαρχίες της.

Ο πληθυσμός στο ανατολικό κομμάτι της αυτοκρατορίας ήταν πιο ομογενής, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν ελληνόφωνοι (=μιλούσαν την ελληνική γλώσσα) και ο χριστιανισμός είχε αρχίσει να κυριαρχεί.

Έτσι η επιλογή της Κωνσταντινούπολης ως νέας πρωτεύουσας στηρίχτηκε από ένα δυναμικό κομμάτι της αυτοκρατορίας, ενώ η χριστιανική πίστη και η ελληνική καταγωγή της μητέρας του αυτοκράτορα (Ελένης), έδωσαν ικανοποίηση στους χριστιανούς.

Η Νέα Ρώμη, όπως αρχικά ονομάστηκε κτίστηκε σε ένα σταυροδρόμι δύο ηπείρων (Ευρώπης - Ασίας) και δύο θαλασσών (Εύξεινου Πόντου - Μεσογείου). Από εκεί περνούσε όλος ο πλούτος της Ανατολής και ταυτόχρονα ήταν πολύ εύκολο στον στρατό να αντιμετωπίσει την οποιαδήποτε απειλή.

Η νέα πρωτεύουσα δέσποζε στο ελληνόφωνο και χριστιανικό κομμάτι της αυτοκρατορίας αξιοποιώντας έτσι την ομοιογένεια των ανατολικών επαρχιών.