Ο αθλητισμός στην αρχαία Ελλάδα (Θεωρία)
Το κείμενο αναφέρεται στη θέση του αθλητισμού στα ομηρικά έπη. Φαίνεται ότι για τους αρχαίους Έλληνες, όποιο αξίωμα και αν κατείχαν, σημασία είχε το υγιές σώμα που θα τους αποσπούσε από την καθημερινή ζωή και επιπλέον θα τους βοηθούσε να πραγματοποιήσουν τα ιδανικά τους.
Η εσωτερική αύξηση
Οσα ρήματα ξεκινούν με σύμφωνο παίρνουν μπροστά από το θέμα τους ένα -ε στον Παρατατικό και στον Αόριστο. Το -ε αυτό λέγεται αύξηση και παρατηρείται σε όλα τα ρήματα.π. χ. τρέχω- έτρεχα- έτρεξα παίζω- έπαιζα- έπαιξα τρώω- έτρωγα- έφαγα
Όμως μερικά σύνθετα ρήματα με πρώτο συνθετικό πρόθεση (εκ, δια, εν, συν, κ. ά.) έχουν την αύξηση στην αρχή του δεύτερου συνθετικού και ποτέ στην πρόθεση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται εσωτερική αύξηση.
π. χ. διαγράφω - διέγραψα, εκφράζω - εξέφρασα, διαρρέω - διέρρευσα, διαφεύγω - διέφυγα
Η εσωτερική αύξηση διατηρείται μόνο στο ά, β', και γ' ενικό πρόσωπο ενικού και στο γ' πρόσωπο πληθυντικού του παρατατικού και αορίστου, όπου δηλαδή η συλλαβή τονίζεται.
Αντωνυμίες
Οι αντωνυμίες είναι κλιτές λέξεις που αντικαθιστούν ονοματικές φράσεις και κάνουν την ίδια «δουλειά» με αυτές.
Τι πρέπει να ξέρουμε για τις αντωνυμίες;
- Οι αντωνυμίες χρησιμοποιούνται στη θέση ονοματικών φράσεων.
- Οι αντωνυμίες δε σχηματίζουν κλητική.
Χρησιμοποιούμε τις προσωπικές αντωνυμίες όταν θέλουμε να μιλήσουμε για τα τρία πρόσωπα που είναι δυνατόν να μας απασχολούν σε μια συζήτηση, δηλαδή για εμένα (πρώτο πρόσωπο), για εσένα (δεύτερο πρόσωπο) και για κάποιον άλλο (τρίτο πρόσωπο).
Καταλαβαίνουμε το πρόσωπο από τις καταλήξεις του ρήματος, άρα είναι περιττό να χρησιμοποιήσουμε και την προσωπική αντωνυμία. Την προσωπική αντωνυμία σε ονομαστική, λοιπόν, τη χρησιμοποιούμε μόνο για να τονίσουμε ποιος έκανε την πράξη που δηλώνει το ρήμα:
- Εγώ έφαγα τα μακαρόνια, όχι η Μαρία.
- Πέτρο, εσύ πρέπει να ξεκαθαρίσεις τι θα κάνεις από εδώ και πέρα και όχι οι γονείς σου.
Λέξεις που γράφονται ως μία
Υπάρχουν κάποιες λέξεις που γράφονται με μία λέξη, αν και πολλές φορές μερικές από αυτές τις συναντούμε στο γραπτό λόγο και με δύο (παλαιά γραφή). Ας δούμε ποιες είναι:
- Τα αριθμητικά: από το 13 έως το 19
- Οι αντωνυμίες: καθένας – καθεμιά – καθένα – καθετί – κατιτί – οποιοσδήποτε – οσοσδήποτε – οτιδήποτε
- Το ουσιαστικό τα «καθέκαστα»
- Τα άκλιτα: απαρχής, απεναντίας, απευθείας, απέξω, αφότου, αφού, δηλαδή, διαμιάς, ειδάλλως, ειδεμή, ενόσω, εντάξει, εντούτοις, ενώ, εξαιτίας, εξάπαντος, εξάλλου, εξαρχής, εξίσου, επικεφαλής, επιτέλους, εφόσον, καθ(ε)αυτό, καθεξής, καθετί, [καλημέρα, καλησπέρα, καληνύχτα, καληώρα] καταγής, καταλογάδην (=σε πεζό λόγο), κατευθείαν, κιόλας, μεμιάς, μολαταύτα, μολονότι, μονομιάς, ολημέρα, οληνύχτα, ολωσδιόλου, οπουδήποτε, οποτεδήποτε, οπωσδήποτε, προπαντός, προπάντων, υπόψη, ωστόσο, παρόλο.
- Τα εμπρόθετα «αφενός» και «αφετέρου»
Όμως κάποιες από αυτές τις λέξεις γράφονται άλλοτε με μία λέξη κι άλλοτε με δύο:
α φ’ ενός (και αφενός), αφ’ ετέρου (και αφετέρου), εν όψει (και ενόψει), καθ’ ότι (και καθότι), κατ’ αρxήν (και καταρχήν), κατ’ εξοχήν (και κατεξοχήν), κατ’ ευθείαν (και κατευθείαν), παρ’ όλo (και παρόλο), παρ’ ότι (και παρότι)
όμως: Αν πούμε υπ’ όψιν θα γραφτεί με δύο λέξεις ενώ υπόψη με μία/
Γράφονται με δύο λέξεις: λόχου χάρη, κατ’ αρχάς, εκ μέρους, απ’ ό,τι, από μέρους, εξ ολοκλήρου.
Συνώνυμα - Αντώνυμα
Σύνωνυμα ή συνώνυμες λέγονται οι λέξεις που έχουν περίπου την ίδια σημασία. π.χ. παπάς - ιερέας, λευκός - άσπρος, μπαμπάς - πατέρας κ.ά.
Αντώνυμα ή αντίθετες λέγονται οι λέξεις που έχουν αντίθετη σημασία π.χ. ψηλός - κοντός, πλούσιος - φτωχός, όμορφος - άσχημος, πάνω - κάτω, γεμίζω - αδειάζω κ.ά.
