Πληροφορίες για το κείμενο
Τα θετικά της τηλεόρασης σύμφωνα με το κείμενο:
α. Η προβολή Ολυμπιακών Αγώνων και η δυνατότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο να παρακολουθούν τα αθλήματα.
β. Η οργάνωση τηλεμαραθώνιων αγάπης για τα παιδιά του Δρόμου και άλλες ασθενείς ομάδες.
γ. Αποτελεί μόνη παρηγοριά για κάποιους ανθρώπους ηλικιωμένους ή μοναχικούς.
Τα αρνητικά της τηλεόρασης :
Το κείμενο αυτό αναφέρεται σε μια εκστρατεία που στόχο έχει να κλείσουν όλοι τις τηλεοράσεις και να ανακαλύψουν νέα ενδιαφέροντα. Όπως παρατηρεί το άρθρο, παρακολουθώντας τηλεόραση, ο μέσος τηλεθεατής οδηγείται στην κατανάλωση σοκολατών, καραμελών, χάμπουργκερ, αναψυκτικών κ.ά. Επίσης, τα παιδιά έχουν φτάσει ετησίως να περνούν περισσότερη ώρα μπροστά στην τηλεόραση παρά στο σχολείο!
Αρκτικόλεξα - Συντομογραφίες
Κάποιες υπηρεσίες ή οργανισμοί χρησιμοποιούνται - στον γραπτό και προφορικό λόγο - μόνο με τα αρχικά τους γράμματα. Αυτές οι λέξεις λέγονται αρκτικόλεξα.
π.χ. Ο.Τ.Ε. = Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδας
Δ.Ε.Η. = Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.
ΕΛ.ΤΑ. = Ελληνικά Ταχυδρομεία
Κάποιες λέξεις γράφονται για συντομία κομμένες. Αυτές οι λέξεις λέγονται συντομογραφίες.
π.χ. κ.ά. = και άλλα.
Koς, Κα = Κύριος, Κυρία
π.Χ. = Προ Χριστού
π.χ. = παραδείγματος χάρη
Τηλεόραση - Η καταγωγή της λέξης
Η λέξη τηλεόραση προέρχεται από τις λέξεις τηλέ + όραση.
Το "τηλέ" σημαίνει μακριά και χρησιμοποιείται σε πολλές λέξεις:
τηλέφωνο = τηλέ + φωνή = φωνή από μακριά.
τηλεσκόπιο = τηλέ+ σκοπώ (= παρατηρώ) = το όργανο με το οποίο παρατηρούμε μακριά. τηλεκατευθυνόμενο = τηλε + κατευθύνω = το παιχνίδι που το κατευθύνω από μακριά.
Σύνθετες λέξεις
Όταν συνδυάζουμε μια λέξη με μια άλλη λέξη για να φτιάξουμε μια καινούρια λέξη, έχουμε σύνθεση. Σύνθετες, λοιπόν, λέμε τις λέξεις που σχηματίζονται όταν ενώνουμε δύο ή περισσότερες άλλες λέξεις. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε στη σύνθεση και δεν είναι και οι ίδιες σύνθετες, λέγονται απλές ή συνθετικά. Η πρώτη λέξη που υπάρχει σε μια σύνθετη λέγεται πρώτο συνθετικό, ενώ η δεύτερη δεύτερο συνθετικό.
άγριο + λουλούδι = αγριολούλουδο
ανεβαίνω + κατεβαίνω = ανεβοκατεβαίνω
Α΄ συνθετικό Β΄ συνθετικό Σύνθετη λέξη
Δημιουργούμε σύνθετες λέξεις :
Α. Χρησιμοποιώντας το στερητικό -α ή ένα αχώριστο μόριο. π.χ. α + πέρας → άπειρος (= αυτός που δεν έχει τέλος) ξε + κουρασμένος → ξεκούραστος
Β. Ενώνοντας δύο ή περισσότερες λέξεις π.χ. ανεβαίνω + κατεβαίνω → ανεβοκατεβαίνω
Τι είναι το στερητικό -α ;
Το στερητικό -α είναι το γράμμα Αα, το οποίο όταν μπαίνει μπροστά από άλλη λέξη, δημιουργεί μια καινούρια - σύνθετη - λέξη με αντίθετο νόημα από την προηγούμενη. Π.χ. α + πόρος → άπορος (= αυτός που δεν έχει πόρους, εισοδήματα)
Τι είναι τα αχώριστα μόρια ;
Αχώριστα μόρια λέμε τις μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις που δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο, αλλά χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στη σύνθεση λέξεων π.χ. αρχι- αμφι- δια- δι- δυσ- εισ- εκ- εξ- εν-ημι- περι- υπο- συν κ.λπ. Ακόμα στα αχώριστα μόρια συγκαταλέγεται το ξε- που λειτουργεί όπως και το στερητικό -α.
Όταν το Α’ συνθετικό είναι κλιτή λέξη, ενώνω τα δύο συνθετικά με το συνδετικό φωνήεν -ο-, το οποίο δεν προέρχεται από κανένα από τα δύο συνθετικά.
γυναίκες + παιδιά → γυναικ-ό-παιδα, νύχτα + πουλί → νυχτ-ο-πούλι, ανάβω + σβήνω → αναβ-ο-σβήνω, πικρή + δάφνη → πικρ-ο-δάφνη κ.λπ.
Μερικές φορές, όμως, το συνδετικό φωνήεν χάνεται. π.χ. άγριος + άνθρωπος αγριάνθρωπος
Μερικές προθέσεις της γλώσσας μας συνδυάζονται με ουσιαστικά, επίθετα, ρήματα και επιρρήματα, και σχηματίζουν νέες λέξεις: π.χ. αντιπρόεδρος, κατακόκκινος, συνυπάρχω, προχτές. Οι λέξεις αυτές άλλοτε μοιάζουν με παράγωγα και άλλοτε με σύνθετα.
Κάποιες λέξεις δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο παρά μόνο σε σύνθεση με άλλες λέξεις. Αυτές οι λέξεις λέγονται αχώριστα μόρια.
Στη γλώσσα μας υπάρχουν και σύνθετα τα οποία μοιάζουν με ολόκληρες ονοματικές φράσεις. Αυτά ονομάζονται πολυλεκτικά σύνθετα. Π.χ. παιδική χαρά, λαϊκή αγορά, τρίτη ηλικία, ζώνη ασφαλείας
Κείμενο επιχειρημάτων
Για να συνθέσουμε ένα κείμενο με επιχειρήματα χρησιμοποιούμε :
- Ενεστώτα
- Αιτιολογικές Προτάσεις
Προσέχουμε να εκθέσουμε τα επιχειρήματά μας με λογική σειρά.