 |
 |
 |
Τι ήταν η Ιερή Συμμαχία και ποια στάση κράτησε απέναντι στην Ελληνική Επανάσταση ;
Το 1815 υπογράφτηκε από τους αυτοκράτορες της Ρωσίας, της Αυστρίας και τον βασιλιά της Πρωσίας η συνθήκη ίδρυσης της Ιερής Συμμαχίας.
Κύριος στόχος - σκοπός της συνθήκης αυτής ήταν η αντίδραση των παραπάνω χωρών απέναντι στις φιλελεύθερες τάσεις που είχαν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται στην Ευρώπη μετά τη Γαλλική Επανάσταση το 1789. Ψυχή της Συμμαχίας ήταν ο Αυστριακός Υπουργός Εξωτερικών Μέττερνιχ.
Στη συμμαχία αυτή προσχώρησε αργότερα η Αγγλία και τρία χρόνια μετά η Γαλλία.
Με αποφάσεις της (1821 και 1822) η Ιερή Συμμαχία καταδίκασε οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση και πρώτη απ' όλες την Ελληνική Επανάσταση.
 Τσάρος Αλέξανδρος της Ρωσίας |
 Κλέμενς Μέττερνιχ |
 Τζορτζ Κάνιγκ |
Γιατί διαταράχτηκαν οι ρωσοτουρκικές σχέσεις ;
Μετά τον απαγχονισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε' την ημέρα του Πάσχα του 1821 και τις διώξεις των Ελλήνων υπηκόων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Ρώσος πρεσβευτής αναχώρησε από την Κωνσταντινούπολη το καλοκαίρι του 1821 και οι σχέσεις των δύο χωρών επιδεινώθηκαν.
Πώς άλλαξε η πολιτική της Αγγλίας και της Ρωσίας ;
Η συνεχιζόμενη ελληνική επανάσταση αλλά και η υπεράσπιση των συμφερόντων τους έκανε τις Μεγάλες Δυνάμεις να αλλάξουν στάση απέναντί της.
Η πρώτη που άλλαξε στάση απέναντι στους Έλληνες ήταν η Αγγλία το 1823 με τον νέο Υπουργό Εξωτερικών της, Τζορτζ Κάνινγκ. Συγκεκριμένα η Αγγλία αναγνώρισε :
- τους Έλληνες ως εμπόλεμους.
- τον ναυτικό αποκλεισμό που είχαν επιβάλλει οι Έλληνες στα τουρκικά λιμάνια.
Ακολούθησε η Ρωσία που δεν ήθελε ν' αφήσει στους Άγγλους την πρωτοβουλία των διπλωματικών κινήσεων.
Τι προέβλεπε η Συνθήκη του Λονδίνου ;
Το 1826 υπογράφεται ανάμεσα σε Αγγλία και Ρωσία το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης με το οποίο οι δυο δυνάμεις δέχονταν ως λύση την αυτονομία της Ελλάδας και δεσμεύτηκαν να μεσολαβήσουν ώστε να τερματιστούν οι συγκρούσεις.
Τον Ιούλιο του 1827 υπογράφτηκε η Ιουλιανή Συμφωνία από τις τρεις μεγάλες δυνάμεις, Αγγλία, Ρωσία και Γαλλία.
Με τη συμφωνία αυτή, οι τρεις μεγάλες δυνάμεις δεσμεύονταν να τηρήσουν τη συμφωνία της Πετρούπολης και επιπλέον συμφωνούσαν να παρέμβουν και στρατιωτικά εφόσον χρειαστεί.
Μετά την Ιουλιανή Συμφωνία αγγλικά, γαλλικά και ρωσικά πολεμικά πλοία με αρχηγούς τους ναυάρχους Κόδριγκτον, Δεριγνύ και Χέυδεν κατέπλευσαν στην Πύλο (Ναυαρίνο), για να εφαρμόσουν τις αποφάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων.
 Κόδριγκτον |
 Δεριγνύ (Ντε Ρινί) |
 Χέυδεν |
 Η ναυμαχία του Ναυαρίνου |
Ο Ιμπραήμ δεν έδειξε προθυμία να συμμορφωθεί, με αποτέλεσμα σύντομα να προκληθεί σύγκρουση. Οι αντίπαλοι στόλοι συγκρούστηκαν στο Ναυαρίνο.
Η ναυμαχία του Ναυαρίνου προκάλεσε την συντριβή του στόλου του Ιμπραήμ και άνοιξε τον δρόμο για την δημιουργία ελληνικού κράτους.
Παράρτημα
03.15 Η παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων και η Ναυμαχία του Ναυαρίνου
Γλωσσάρι
Ελληνικό Ζήτημα : Η συζήτηση και οι ενέργειες σχετικά με το μέλλον της επαναστατημένης Ελλάδας και γενικά των Ελλήνων.
Εμπόλεμος : Αυτός που εμπλέκεται σε πόλεμο.
Οι πηγές αφηγούνται
1. Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου
«Ενώ μελετούσα αυτά και ετοιμαζόμουνα για το ταξίδι στην Αίγινα μαζί με τους οπλαρχηγούς κι ήμαστε μαζεμένοι, ο αέρας έφερε στ' αυτιά μου μεγάλο κρότο, δυνατότερο κι από κανόνια. Λίγο αργότερα ήρθε και η είδηση ότι ο στόλος των τριών Δυνάμεων κατανίκησε το στόλο του εχθρού στο λιμάνι του Νεόκαστρου. Είναι αδύνατο να περιγράψει κάποιος τη χαρά εκείνης της ημέρας. Δεν ξέραμε τι να κάνουμε, πώς να δείξουμε τη χαρά μας και συγχαίραμε ο ένας τον άλλο... Αυτή την ημέρα περίμεναν όλοι οι γέροντες και οι πατέρες μας, αυτοί που πέθαναν απελπισμένοι, αυτοί που έπεσαν στο Μεσολόγγι, στην Αθήνα. Ο ήχος των πυροβόλων απλώθηκε και πέρασε τα φαράγγια και τα βουνά και πάνω από τον Όλυμπο κι έφθασε στην Ήπειρο και σε όλη τη Μεσόγειο».
Νικολάου Κασομούλη, Ενθυμήματα Στρατιωτικά, εισαγωγή-σημειώσεις Γιάννης Βλαχογιάννης, τόμ. 2, Αθήνα 1998, σσ.670-671.
(Ελεύθερη απόδοση στα νέα ελληνικά)
2. Είμαστε εις το "εμείς"
«Γράφουν σοφοί άντρες πολλοί, γράφουν τυπογράφοι ντόπιοι και ξένοι διαβασμένοι για την Ελλάδα, ένα πράμα μόνον με παρακίνησε κι' εμένα να γράψω, ότι τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι' αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσωμεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι' όλοι μαζί και να μην λέγη ούτε ο δυνατός "εγώ", ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγη ο καθείς "εγώ"; Όταν αγωνιστή μόνος του και φκιάση, ή χαλάση, να λέγη "εγώ". Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε "εμείς". Είμαστε εις το "εμείς" κι' όχι εις το "εγώ"».
Μακρυγιάννη, Απομνημονεύματα, σ. 547.
Ματιά στο παρελθόν
Πρόσφυγες
Μία από τις σκληρότερες συνέπειες των πολεμικών επιχειρήσεων ήταν η προσφυγοποίηση μεγάλου μέρους του ντόπιου πληθυσμού. Χιλιάδες πρόσφυγες, Χριστιανοί αλλά και Μουσουλμάνοι, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους φοβούμενοι για τη ζωή τους και να αναζητήσουν αλλού μια καλύτερη τύχη. Γράφει ενδεικτικά ο Μακρυγιάννης για τους πρόσφυγες από την Άρτα: «Τότε πήγα στην Αγιά, όπου είχα στείλει τις ειδήσεις μου κι εκεί βρήκα τους δυστυχείς Αρτινούς, που έφταναν ξυπόλυτοι, γυμνοί και νηστικοί. Και έπεσαν όλοι στο λαιμό μου για να τους σώσω. Ήταν όλες οι σημαντικές προσωπικότητες της Άρτας εκεί και πλήθος γυναικόπαιδα, περίπου πεντακόσιες οικογένειες...». «Με την άφιξη της οικογένειάς μας στο Άργος αρρωστήσαμε όλοι από επιδημική αρρώστια και ενώ ήμαστε μία δεκαμελής οικογένεια αποτελούμενη από πέντε αγόρια, τρία κορίτσια και τους γονείς μας, δεν ήταν κανείς από εμάς υγιής για να φροντίσει τους άλλους», σημείωνε ένας πρόσφυγας από τη Χίο.
Ερωτήματα
- Από πότε άρχισε να αλλάζει η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στους Έλληνες και για ποιους λόγους;
- Τι εννοεί ο Μακρυγιάννης με τη φράση «Είμαστε στο εμείς»; (Πηγή 2)
