Κατακόρυφος διαμελισμός
Οροσειρές, όρη
Σκανδιναβικές Άλπεις, Άλπεις, Οροσειρά Ιούρα, Πυρηναία όρη, Κανταβρικά όρη, Απέννινα όρη, Δειναρικές Άλπεις, Καρπάθια Όρη, Οροσειρά Αίμου, Οροσειρά Πίνδου, Καύκασος, Ουράλια Όρη κ.ά.
Πεδιάδες
Ρωσική, Γερμανοπολωνική (ή ευρωπαϊκή), Γαλλική, Ουγγρική κ.ά.
Ποταμοί
Δνείπερος, Βόλγας, Δούναβης, Ντον, Πετσόρα, Ρήνος, Έλβας, Βιστούλας, Λίγηρας, Τάγος, Όντερ, Σηκουάνας, Πάδος κ.ά..
Λίμνες
Λατόνγκα, Ονένγκα, Βένερ κ,ά,
Δες όλα τα γεωμορφολογικά στοιχεία στα Γράφημα "Γεωμορφολογικά στοιχεία".
Ποιες είναι οι περιοχές στις οποίες χωρίζεται η Ευρώπη με βάση τη μορφολογία του εδάφους της
Η Ευρώπη με βάση τη μορφολογία του εδάφους χωρίζεται σε τρεις περιοχές :
1. Ανατολική περιοχή. Είναι μία απέραντη πεδινή έκταση, που ξεκινά από την Κεντρική Ευρώπη και καταλήγει στα Ουράλια Όρη. Η μορφολογία της είναι ίδια παντού και σπάνια ξεπερνά τα 100 μ. υψόμετρο. Η γονιμότητα του εδάφους διαφοροποιείται ανάλογα με την ποιότητά του και τις κλιματικές συνθήκες.
2. Κεντροδυτική περιοχή. Περιλαμβάνει την Ελβετία, την Αυστρία, τη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες και τη Γερμανία. Κάποιοι κατατάσσουν στην περιοχή αυτή και την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Σε αυτήν την περιοχή τα βουνά είναι χαμηλά και περιβάλλονται από εύφορες πεδιάδες, επειδή δημιουργήθηκαν πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια έτη και η διάβρωση επέδρασε σε αυτά όλο αυτόν τον καιρό.
3. Βόρεια περιοχή. Περιλαμβάνει τη Σκανδιναβία, την Ισλανδία, τη Δανία και τις χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία). Κάποιοι κατατάσσουν στην περιοχή αυτή και την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
3. Νότια περιοχή. Περιλαμβάνει τη Χερσόνησο του Αίμου, την Ιταλική και την Ιβηρική Χερσόνησο, οι οποίες σχηματίστηκαν γεωλογικά πολύ αργότερα από τις προηγούμενες. Εξαιτίας της έντονης σεισμικής δραστηριότητας υπήρχαν κατακρημνίσεις της στεριάς με αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλών νησιών όπως συμβαίνει στην Κροατία και την Ελλάδα.
Πού βρίσκονται τα μεγαλύτερα ποτάμια και οι μεγαλύτερες λίμνες της Ευρώπης ;
Στη νότια περιοχή, που έχει πολύ έντονο ανάγλυφο, τα ρεύματα του νερού, καθώς κατεβαίνουν από τα βουνά δεν μπορούν να ενωθούν, ώστε να σχηματίσουν μεγάλα ποτάμια. Αντίθετα, στις μεγάλες πεδιάδες της ανατολικής και κεντροδυτικής περιοχής ρέουν οι μεγαλύτεροι ποταμοί της Ευρώπης.
Οι περισσότερες λίμνες βρίσκονται στη Βόρεια Ευρώπη, πάρα πολλές στην περιοχή των Άλπεων, ενώ οι μεγαλύτερες απλώνονται στη ρωσική πεδιάδα. Οι λίμνες της Βαλκανικής χερσονήσου είναι λίγες και μικρές, όμως διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αγροτική παραγωγή της περιοχής.
Δες και στα γραφήματα "Ποτάμια της Ευρώπης".
Κι άλλα στοιχεία
Γλωσσάρι
Ακτογραμμή : η γραμμή που σχηματίζουν οι ακτές μιας περιοχής
Φιόρδ : πολύπλοκοι δαντελωτοί μικροί κόλποι της Βόρειας Ευρώπης, που σχηματίστηκαν από τη διάβρωση των ακτών.
Αν θέλεις διάβασε κι αυτό...
Η λίμνη Αράλη
Πριν από μερικά χρόνια η Αράλη ήταν η τέταρτη σε σπουδαιότητα λίμνη της Γης. Σήμερα η επιφάνειά της έχει μειωθεί κατά περίπου 30.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα εξαιτίας των αρδευτικών έργων που έγιναν στην περιοχή. Δημιουργήθηκε μία μεγάλη έρημος, που είχε αποτέλεσμα τη διάβρωσή της από τον άνεμο και τις διάφορες κλιματικές αλλαγές. Η μείωση του νερού της λίμνης προκάλεσε αύξηση της αλατότητας, με συνέπεια σχεδόν όλα τα ψάρια της να βρεθούν νεκρά και οι παραλίμνιοι λαοί, που ζούσαν από την αλιεία, να μείνουν άνεργοι. Οι λαοί αυτοί ήταν οι πρώτοι οικολογικοί πρόσφυγες, διότι εξαιτίας ενός περιβαλλοντικού προβλήματος αναγκάστηκαν να φύγουν από τα εδάφη τους και να αναζητήσουν αλλού σπίτι και εργασία. (Η Αράλη βρίσκεται στα εδάφη της Ρωσίας στην Κεντρική Ασία).
Οι συγγραφείς
Άσκηση 1
Παρατηρήστε στον παγκόσμιο χάρτη τη θέση της Ευρώπης (Γράφημα : Θέση της Ευρώπης) σε σχέση με τον Ισημερινό και τον Πρώτο Μεσημβρινό και πείτε σε ποια ημισφαίρια βρίσκεται.
(Οι απαντήσεις στο Τετράδιο Εργασιών)