Τι είναι η σμίκρυνση και τι η μεγέθυνση ;
Αν θέλουμε να ξανασχεδιάσουμε μια εικόνα, έναν χάρτη και γενικά ένα σχέδιο, μπορούμε να το κάνουμε :
- Στο ίδιο ακριβώς μέγεθος (αναπαραγωγή).
- Σε μικρότερο μέγεθος (σμίκρυνση)
- Σε μεγαλύτερο μέγεθος (μεγέθυνση)
Πώς κάνουμε αναπαραγωγή - σμίκρυνση - ή μεγέθυνση ;
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει κατ' αρχήν να χωρίσουμε την επιφάνεια του αρχικού σχεδίου σε ίσα τετράγωνα.
Αν θέλουμε να κάνουμε αναπαραγωγή, να φτιάξουμε δηλαδή το σχέδιο στο ίδιο μέγεθος, θα πρέπει να χωρίσουμε στο χαρτί μας τετράγωνα ίδιου μεγέθους.
Αν θέλουμε να κάνουμε σμίκρυνση, να φτιάξουμε δηλαδή το σχέδιο σε μικρότερο μέγεθος, , θα πρέπει να χωρίσουμε στο χαρτί μας τετράγωνα μικρότερου μεγέθους.
Αν θέλουμε να κάνουμε μεγέθυνση, να φτιάξουμε δηλαδή το σχέδιο σε μεγαλύτερο μέγεθος, , θα πρέπει να χωρίσουμε στο χαρτί μας τετράγωνα μεγαλύτερου μεγέθους.
Στη σμίκρυνση διαιρούμε τις αρχικές διαστάσεις με τον αριθμό που δείχνει πόσες φορές μικρότερο θέλουμε να φτιάξουμε το σχέδιο, ενώ
Στη μεγέθυνση πολλαπλασιάζουμε τις αρχικές διαστάσεις με τον αριθμό που δείχνει πόσες φορές μεγαλύτερο θέλουμε να φτιάξουμε το σχέδιο.
Κλίμακα
Για να σχεδιάσουμε ένα σχέδιο ή να το ξαναφτιάξουμε σε σμίκρυνση ή σε μεγέθυνση, χρησιμοποιούμε την κλίμακα. Η κλίμακα είναι ένα κλάσμα που δείχνει τη σχέση της μεγέθυνσης ή της σμίκρυνσης με το αρχικό σχέδιο. Τόσο η μεγέθυνση (ή η σμίκρυνση) όσο και το πραγματικό μέγεθος θα πρέπει να εκφράζονται στην ίδια μονάδα μέτρησης π.χ. εκατοστά, χιλιοστά κ.λπ.
Η κλίμακα γράφεται με τη μορφή διαίρεσης : π.χ. 1 : 100 ή 1: 0,5 Στην πρώτη περίπτωση εννοούμε ότι ένα εκατοστό του σχεδίου ισοδυναμεί με 100 εκατοστά στην πραγματικότητα (Σμίκρυνση). Στη δεύτερη περίπτωση εννοούμε ότι ένα εκατοστό του σχεδίου ισοδυναμεί με μισό εκατοστό στην πραγματικότητα (Μεγέθυνση).
Παράδειγμα
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Βλέπουμε δίπλα το σχέδιο ενός γηπέδου ποδοσφαίρου με διαστάσεις 6 και 11 εκατοστά. Αν το σχέδιο κατασκευάστηκε με κλίμακα 1 : 1000, ποιες είναι οι πραγματικές διαστάσεις του;
Η κλίμακα 1 : 1000 σημαίνει ότι ένα εκατοστό του σχεδίου ισοδυναμεί με 1000 εκατοστά στην πραγματικότητα. Άρα :
Τα 6 εκατοστά του σχεδίου, στην πραγματικότητα είναι 6 * 1.000 = 6.000 εκ. = 60 μ.
Τα 11 εκατοστά του σχεδίου στην πραγματικότητα είναι 11 * 1.000 = 11.000 εκ. = 110 μ.
Πώς κάνω μεγέθυνση σ' ένα σχέδιο
Για να μεγεθύνω ή να σμικρύνω ένα σχέδιο θα πρέπει να κάνω κάποια προκαταρκτικά βήματα :
- Σχεδιάζω το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα περιέχεται η εικόνα μου (π.χ. ο donald).
- Χωρίζω την οριζόντια γραμμή του πλαισίου σε όσα ίσα μέρη θέλω και τα σημειώνω. Αν θέλω κάνω το ίδιο και για την άλλη οριζόντια πλευρά και μετά με τον χάρακα ενώνω τα σημεία της μιας και της άλλης πλευράς.
- Ακολουθώ την ίδια τακτική και στην κάθετη πλευρά. Τώρο το αρχικό μου σχέδιο βρίσκεται μέσα σε ένα πλαίσιο με κουτάκια.
Αν θέλω να κάνω μεγέθυνση π.χ. να διπλασιάσω το σχέδιό μου :
Μετρώ το μέγεθος της οριζόντιας πλευράς του σχεδίου και σχεδιάζω στο χαρτί μου μια διπλάσια γραμμή.
Κάνω το ίδιο και για την κάθετη πλευρά.
Μετά σχεδιάζω την άλλη οριζόντια και την άλλη κάθετη πλευρά.
Μετρώ την απόσταση του ενός σημείου από το άλλο στην οριζόντια πλευρά του σχεδίου και πάω στο χαρτί μου και σημειώνω στις οριζόντιες πλευρές διπλάσια απόσταση από το ένα σημείο στο άλλο. Στη συνέχεια τραβώ γραμμές που ενώνουν τα σημεία των οριζόντιων πλευρών.
Κάνω το ίδιο με παραπάνω και στην κάθετη πλευρά.
Πάω σε μια γωνία του σχεδίου μου και παρατηρώ απο πού ξεκινούν και πού καταλήγουν οι γραμμές του σχεδίου και ανάλογα τραβω τις αντίστοιχες γραμμές στο χαρτί μου. Συνεχίζω μέχρι να ολοκληρωθεί το σχέδιο και να διπλασιαστεί στο χαρτί μου.
Πώς κάνω σμίκρυνση σε ένα σχέδιο
Αν θέλω να κάνω σμίκρυνση π.χ. να υποδιπλασιάσω το σχέδιό μου (να το κάνω μισό απ' ό,τι είναι) :
Μετρώ το μέγεθος της οριζόντιας πλευράς του σχεδίου και σχεδιάζω στο χαρτί μου μια μ ισή σε μέγεθος γραμμή.
Κάνω το ίδιο και για την κάθετη πλευρά.
Μετά σχεδιάζω την άλλη οριζόντια και την άλλη κάθετη πλευρά.
Από εδώ και μετά η διαδικασία είναι ίδια με τα βήματα της μεγέθυνσης.
Συμπέρασμα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :
- Αν θέλουμε να κάνουμε σμίκρυνση σε ένα γεωμετρικό σχήμα ή μια εικόνα που βρίσκεται μέσα σε πλέγμα πλευράς 1 εκ., χρησιμοποιούμε ένα πλέγμα με τετράγωνα πλευράς μικρότερης του 1 εκ.
- Η κλίμακα μας δείχνει πόσες φορές μικρότερο είναι το μέγεθος ενός σχήματος ή μιας εικόνας από το πραγματικό. 1:1.000.000 σημαίνει πως στην πραγματικότητα το μέγεθος του σχήματος είναι 1.000.000 φορές μεγαλύτερο, δηλαδή έχουμε κάνει σμίκρυνση 1.000.000 φορές.
Π.χ. δύο πόλεις, που σε χάρτη κλίμακας 1 /1.000.000 απέχουν 10 εκ. η μία από την άλλη, στην πραγματικότητα απέχουν: 10 εκ. x 1.000.000 =10.000.000 εκ. ή 100.000 μ. ή 100 χμ.