 |
 |
 |
 |
Ο Ηράκλειος γίνεται αυτοκράτορας
 |
 |
|
| Το βυζαντινό κράτος κατά το 600 μ.Χ. | Ο Ηράκλειος |
Ο Ηράκλειος ήταν γιος του έξαρχου (διοικητή) της Καρχηδόνας που ονομαζόταν επίσης Ηράκλειος και ήταν φίλος του αυτοκράτορα Μαυρίκιου. Όταν ο Μαυρίκιος έχασε τον θρόνο του από τον Φωκά και η αυτοκρατορία κινδύνευε από τους Πέρσες, ο πατέρας Ηράκλειος έστειλε δια θαλάσσης τον γιο του και δια ξηράς τον ανηψιό του Νικήτα για να διώξουν τον Φωκά από τον θρόνο. Ο Ηράκλειος έγινε δεκτός από τους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης και στέφθηκε αυτοκράτορας το 610 μ.Χ.
 |
 |
Ποια προβλήματα συνάντησε ο Ηράκλειος και πώς τα αντιμετώπισε ;
Ο Ηράκλειος ως αυτοκράτορας βρήκε άδεια ταμεία και ανοργάνωτο στρατό. Τότε βρήκε στο πρόσωπο του Πατριάρχη ένα σπουδαίο σύμμαχο, καθώς ο Πατριάρχης Σέργιος διέθεσε τον χρυσό της Εκκλησίας για τις ανάγκες της αυτοκρατορίας. Μετά απ' αυτό ο Ηράκλειος έκοψε νομίσματα και :
- Έκανε αλλαγές στη Διοίκηση του κράτους :
- καθιέρωσε ως επίσημη γλώσσα την ελληνική
- χώρισε την αυτοκρατορία σε θέματα
- Έδωσε στους στρατιώτες των συνόρων (ακρίτες) γη για να την ακλλιεργούν, ώστε όταν επιτίθενται εχθροί να έχουν μεγαλύτερη διάθεση να υπερασπιστούν τα σύνορα.
- Προετοιμάστηκε για πόλεμο :
- Συγκέντρωσε εφόδια και τροφές
- Επισκεύασε τα τείχη.
- Οργάνωσε τον στρατό και τον στόλο.
- Αντιμετώπισε τον εχθρό με δυο εκστρατείες.
Πώς αντιμετώπισε ο Ηράκλειος τους Αβάρους και τους Πέρσες ;
Ο Ηράκλειος έδωσε χρήματα στους Αβάρους, για να μην επιτεθούν στην Κωνσταντινούπολη και ο ίδιος να μπορέσει απερίσπαστος να αντιμετωπίσει τους Πέρσες.
Οι Πέρσες με βασιλιά τον Χοσρόη είχαν κατακτήσει τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο. Αιχμαλώτισαν τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων και μετέφεραν τον Τίμιο Σταυρό στην πρωτεύουσά τους, Κτησιφώντα. Ο Ηράκλειος αποφάσισε να μην αντιμετωπίσει τους Πέρσες σε βυζαντινά εδάφη αλλά έκανε δυο εκστρατείες στη χώρα τους, αφήνοντας τη φύλαξη της Πόλης στον Πατριάρχη Σέργιο και τον Μάγιστρο (πρωθυπουργό) Βώνο.
Πώς εξελίχθηκαν οι δυο εκστρατείες του Ηρακλείου κατά των Περσών ;
Στην πρώτη εκστρατεία, οι Πέρσες βλέποντας τον Ηράκλειο να φτάνει στη χώρα τους, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από τη Μικρά Ασία.
Στη δεύτερη εκστρατεία (626 μ.Χ.) κι ενώ ο Ηράκλειος βρισκόταν στην Περσία, Πέρσες και Άβαροι συνεννοούνται και πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη. Ο λαός της Πόλης με τον Σέργιο και τον Βώνο επικεφαλής, αναγκάζει τους εχθρούς σε υποχώρηση.
Ο θρύλος λέει πως ενώ οι Βυζαντινοί πολεμούσαν στα τείχη της Πόλης τους Πέρσες και τους Αβάρους, είδαν πάνω στα τείχη την Παναγία, κι αυτό τους έδωσε θάρρος, για να νικήσουν τους εχθρούς. Μετά την υποχώρηση των πολιορκητών ο λαός της Πόλης πήγα στην Αγία Σοφία όπου έψαλλε τον "Ακάθιστο Ύμνο".
Μετά τη νίκη κατά των Περσών και των Αβάρων στην Κωνσταντινούπολη, ο Ηράκλειος ελευθέρωσε τις υποδουλωμένες περιοχές, ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό και ανάγκασε τους Πέρσες να υπογράψουν ειρήνη και να επανέλθουν στα αρχικά τους σύνορα.
Σχεδιάγραμμα του μαθήματος (κλικ)
Σχεδιάγραμμα του μαθήματος (Β μέρος) (κλικ)
Ιστορικές Πηγές
Πηγή 1
Ο θρύλος του Ηράκλειου
«Η φήμη του Ηράκλειου (ως άξιου αυτοκράτορα και στρατηγού) επισκίασε τη φήμη του Ιουστινιανού, ακόμα και του Κωνσταντίνου. Ο θρύλος του επέζησε για πολύ ανάμεσα στους πληθυσμούς των περιοχών που γνώρισαν τα κατορθώματά του.»
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Η πολιτική ιδεολογία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας .
Πηγή 2
Οι Άβαροι
Οι Άβαροι πρωτοφάνηκαν στο Βυζάντιο στα χρόνια του Ιουστινιανού. Το 558 συγκεκριμένα, οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης προσέτρεξαν να δουν έθνος παράδοξον, του οποίου αντιπροσωπεία είχε φτάσει στην πρωτεύουσα. Είχαν πολύ μακριά μαλλιά δεμένα πλεξούδες, η δε λοιπή φορεσιά τους ήταν όμοια με των άλλων Ούννων. Ήταν Άβαροι πρεσβευτές και έφερναν στον αυτοκράτορα προτάσεις συμμαχίας. Ο Ιουστινιανός δέχτηκε τις ειρηνικές προτάσεις τους, αρνήθηκε όμως να τους παραχωρήσει εδάφη για να εγκατασταθούν εντός των συνόρων, όπως του ζητούσαν.
Θεοφάνης (βυζαντινός ιστορικός).
Πηγή 3
Οι Πέρσες
Οι Πέρσες μάς είναι γνωστοί από τα αρχαία χρόνια, από τους πολέμους που είχαν με τους Έλληνες στο Μαραθώνα, τις Θερμοπύλες και τη Σαλαμίνα. Μετά τις ήττες τους εκεί και τη συντριβή τους από το Μεγαλέξανδρο στη δική τους χώρα, το κράτος τους διαλύθηκε και οι ίδιοι δεν ενόχλησαν ξανά τους Έλληνες. Ύστερα από την υποταγή της Ελλάδας στους Ρωμαίους , όμως, οι Πέρσες ανασυντάχθηκαν. Οργάνωσαν το κράτος τους και προσπάθησαν να ξαναφτιάξουν την παλιά τους αυτοκρατορία. Τα σχέδιά τους αυτά τους οδήγησαν σε σκληρές διαμάχες με τους Βυζαντινούς, που κράτησαν διακόσια περίπου χρόνια (5ο έως 7ο αιώνα), ώσπου το κράτος τους διαλύθηκε οριστικά από τους Άραβες.
Πηγή 4
Οι βυζαντινοί δρόμωνες
«Οι δρόμωνες ήταν μεγάλα πολεμικά πλοία με δυο συνήθως πανιά, διακόσιους περίπου κωπηλάτες κι άλλους τόσους μαχητές. Στις ειρηνικές περιόδους, πολλοί δρόμωνες με μικρές τροποποιήσεις, μετατρέπονταν σε εμπορικά πλοία και υπηρετούσαν το εμπόριο της Μεσογείου και του Πόντου, το οποίο για πολλούς αιώνες ήταν στα χέρια των Βυζαντινών».
Εγκυκλοπαιδικό λεξικό Ηλίου