15.03 Προγράμματα τηλεόρασης

Λέξεις, Φράσεις...

Ντοκιμαντέρ : ταινία μικρού μήκους (όχι πάντα) που παρουσιάζει πραγματικά στοιχεία ιστορικού, κοινωνικού, πολιτιστικού ή οικολογικού περιεχομένου.

κομεντί : έργο με εύθυμα και δραματικά στοιχεία.

"αιέν αριστεύειν" : Πάντα να αριστεύεις, να διακρίνεσαι από τους άλλους. Ολόκληρη η φράση του Ομήρου είναι : "Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων - μηδέ γένος πατέρων αισχυνέμεν" (Να είσαι πάντα πρώτος και ανώτερος από όλους και να μην ντροπιάζεις τη γενιά των προγόνων σου) (Ιλιάδα Ζ' 208).

οικολογία : Η μελέτη των σχέσεων μεταξύ ζωντανών οργανισμών και περιβάλλοντος.

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Ρήματα λόγιας κλίσης

Ρήματα σε ούμαι

Ενεστώτας	Παρατατικός
μιμούμαι	(μιμούμουν)
μιμείσαι	(μιμούσουν)
μιμείται	μιμούνταν(ε) / εμιμείτο
μιμούμαστε	(μιμούμασταν)
μιμείστε	(μιμούσασταν)
μιμούνται	μιμούνταν(ε) / εμιμούντο

Στον Παρατατικό το πρώτο και δεύτερο πρόσωπο του ενικού και του πληθυντικού το συναντούμε κυρίως στη λογοτεχνία.

Στον ίδιο χρόνο οι δεύτεροι τύποι του γ΄ ενικού και του πληθυντικού χρησιμοποιούνται κυρίως σε επίσημο ύφος λόγου και σε λόγια κείμενα.

Ιδιαίτερες περιπτώσεις

Ορισμένα από τα ρήματα αυτής της κατηγορίας σχηματίζουν τον παρατατικό τους και με τις καταλήξεις: -ιόμουν(α), -ιόσουν(α), -ιόταν(ε), -ιόμαστε/-αν, -ιόσαστε/-αν, -ιούνταν/-ιόνταν. Για παράδειγμα, ο παρατατικός του ρήματος κινούμαι κλίνεται ως εξής:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

(κινούμουν) ή κινιόμουν(α)

(κινούσουν) κινιόσουν(α)

κινούνταν(ε) ή κινιόταν(ε)

(κινούμασταν) ή κινιόμαστε/-αν

(κινούσασταν) ή κινιόσαστε / -αν

κινούνταν(ε) ή κινιόνταν / ιούνταν

Υπάρχουν επίσης ορισμένα ρήματα, όπως τα δικαιούμαι, υποχρεούμαι, ισούμαι. που μοιάζουν με τα ρήματα αυτής της κατηγορίας, αλλά στον ενεστώτα οι καταλήξεις τους διαφοροποιούνται κάπως.

π.χ.: δικαιούμαι, δικαιούσαι, δικαιούται

δικαιούμαστε, δικαιούστε, δικαιούνται.

Ρήματα σε -ώμαι

Σύνθετα ρήματα με β' συνθετικό το ρήμα άγω

Υπάρχουν στη γλώσσα μας ορισμένα σύνθετα ρήματα με α΄ συνθετικό κάποια πρόθεση και β’ συνθετικό το αρχαιοελληνικό ρήμα άγω όπως, για παράδειγμα, τα ρήματα : ανάγω, απάγω, διάγω, εισάγω, εξάγω, κατάγω, παράγω, προάγω, συνάγω, υπάγω, που η κλίση τους είναι κάπως ιδιόμορφη. Αυτό συμβαίνει γιατί οι εξακολουθητικοί χρόνοι (ενεστώτας, παρατατικός, εξακολουθητικός μέλλοντας) σχηματίζονται με βάση το θέμα του ενεστώτα αγ-, ενώ οι συνοπτικοί και συντελεσμένοι χρόνο : αόριστος, συνοπτικός μέλλοντας, παρακείμενος, υπερσυντέλικος, συντελεσμένος μέλλοντας) με το θέμα του αορίστου αγαγ-. Έχουμε λοιπόν:

Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξακολουθητικός μέλλοντας
παράγω	παρήγα	θα παράγω
παράγεις	παρήγες	θα παράγεις
παράγει	παρήγε	θα παράγει
παράγουμε	παρήγαμε	θα παράγουμε
παράγετε	παρήγατε	θα παράγετε
παράγουν	παρήγαν	θα παράγουν

Αόριστος	Συνοπτικός μέλλοντας	Παρακείμενος
παρήγαγα	θα παραγάγω	έχω παραγάγει
παρήγαγες	θα παραγάγεις	έχεις παραγάγει
παρήγαγε	θα παραγάγει	έχει παραγάγει
παραγάγαμε	θα παραγάγουμε	έχουμε παραγάγει
παραγάγατε	θα παραγάγετε	έχετε παραγάγει
παρήγαγαν	θα παραγάγουν	έχουν παραγάγει

Για να μην μπερδεύουμε τον παρατατικό με τον αόριστο (παρήγα ή παρήγαγα;) και τον εξακολουθητικό με τον συνοπτικό μέλλοντα (θα παράγω ή θα παραγάγω;) ή την εξακολουθητική υποτακτική με τη συνοπτική υποτακτική (να παράγω ή να παραγάγω;)-, πρέπει να προσέχουμε αν το ρήμα δηλώνει κάτι που έγινε ή θα γίνεται συνέχεια (η πράξη έχει διάρκεια), οπότε θα χρησιμοποιήσουμε παρατατικό ή εξακολουθητικό μέλλοντα, αντίστοιχα, ή κάτι που έγινε ή θα γίνει σε μια μόνο στιγμή ή σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο (η πράξη δεν έχει διάρκεια), οπότε θα χρησιμοποιήσουμε αόριστο ή συνοπτικό μέλλοντα, αντίστοιχα

Π.χ.: Παλιά η χώρα μας εισήγε αυτοκίνητα από το εξωτερικό. ( προμηθευόταν συνεχώς στο παρελθόν αυτοκίνητα - παρατατικός).

αλλά :

Πέρυσι η χώρα μας εισήγαγε ένα εκατομμύριο αυτοκίνητα από το εξωτερικό (= προμηθεύτηκε σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο [πέρυσι] αυτοκίνητα - αόριστος).

paixnidia quiz