09.02 Ποιοι είναι οι συγγραφείς;

• Ρηματική φράση λέγεται μια φράση στην οποία περιέχεται ρήμα, καθώς και άλλες λέξεις που συμπληρώνουν το νόημά του (αντικείμενο, κατηγορούμενο, με τους προσδιορισμούς τους).

• Ονοματική φράση λέγεται μια φράση όταν οι λέξεις από τις οποίες αποτελεί­ται είναι ονόματα (ουσιαστικά, επίθετα, αντωνυμίες).

π.χ. Δημοσίευση κάποιων παιδικών διηγημάτων.

Σε πολλές περιπτώσεις μπορούμε να μετατρέψουμε μια ρηματική φράση σε ονοματική, και το αντίστροφο, ως εξής:

α) Για να μετατρέψουμε μια ρηματική φράση σε ονοματική, αντικαθιστούμε το ρήμα της φράσης με το αντίστοιχο ουσιαστικό και κάνουμε όποιες άλλες αλλαγές είναι απαραίτητες στις υπόλοιπες λέξεις, ώστε η φράση να είναι σωστά συναγμένη-

π.χ.: Εκδίδονται νέα βιβλία της → ρηματική φράση

        Έκδοση νέων βιβλίων της → ονοματική φράση

β) Για να μετατρέψουμε μια ονοματική φράση σε ρηματική, αντικαθιστούμε το ουσιαστικό της φράσης με το αντίστοιχο ρήμα και κάνουμε πάλι όποιες άλ­λες αλλαγές είναι απαραίτητες στις υπόλοιπες λέξεις, ώστε η φράση να είναι σωστά συνταγμένη· π.χ.:

Αύριο η παρουσίαση του νέου της βιβλίου στο κοινό → ονοματική φράση

Αύριο παρουσιάζεται το νέο της βιβλίο στο κοινό → ρηματική φράση

Κύριες (ή ανεξάρτητες) λέγονται οι προ­τάσεις που εκφράζουν ένα ολοκληρωμένο νόημα και μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο, χωρίς να εξαρτώνται από άλλες.

π.χ. Ο Κώστας δεν ήρθε μαζί μας.

Θα πάμε εκδρομή το Σαββατοκύριακο.

Δευτερεύουσες ή εξαρτημένες λέγονται οι προτάσεις που δεν εκφράζουν ένα ολοκληρωμένο νόημα,  και γι’ αυτό δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο, αλλά εξαρτώνται από μια άλλη πρόταση - οι προτάσεις αυτές χρησιμεύουν για να συμπληρώνουν ή να προσδιορίζουν μια άλλη πρόταση ή έναν όρο της

Π.χ. Ο Κώστας δεν ήρθε μαζί μας, επειδή ήταν άρ­ρωστος. (Η δευτερεύουσα / εξαρτημένη πρόταση προσδιορίζει την κύρια / ανεξάρτητη και φανερώνει την αιτία που «Ο Κώστας δεν ήρθε μαζί μας».)

Οι δευτερεύουσες προτάσεις είναι διαφόρων ειδών:

1. ειδικές (αυτές που αρχίζουν με τούς συνδέσμους ότι, πως, που. Π.χ. Είπε ότι θα φύγει αύριο).
2. βουλητικές (αυτές που αρχίζουν με τον σύνδεσμο να. Π.χ. θέλω να φύγω).
3. ενδοιαστικές (αυτές που αρχίζουν με τους συνδέ­σμους μήπως, μη[ν]· π.χ. Φοβάμαι μήπως φύγει).
4. πλάγιες ερωτηματικές (αυτές που αρχίζουν με τους συνδέσμους αν, μήπως ή με ερωτηματικές αντωνυμίες [ποιος, πόσος κ.ά.] και με ερωτηματικά επιρρήματα [πώς. πού κ.ά.]· π.χ. Με ρώτησε αν θα έρθεις/ Με ρώτησε πού πας).
5. αναφορικές (αυτές που αρχίζουν με αναφορικές αντωνυμίες [που, όποιος, οποίος, όσος, ό,τι] ή ανα­φορικά επιρρήματα [όπου, όπως, όσο κ.ά.]· π.χ. Ήρθε ο Γιώργος, ο οποίος έλειπε καιρό στο εξωτε­ρικό / Πήγαινε όπου θες).
6. αιτιολογικές (αυτές που αρχίζουν με τους συνδέ­σμους γιατί, επειδή, αφού, καθώς κ.ά. Π.χ. Έφυγε γρήγορα, γιατί είχε δουλειά).
7. χρονικές (αυτές που αρχίζουν με τους συνδέσμους όταν, ενώ, καθώς, αφού, πριν, μόλις, ώσπου, προτού κ.ά. Π.χ. Όταν τον βλέπω, τρέμω).
8. τελικές (αυτές που αρχίζουν με τους συνδέσμους να, για να· π.χ. Ήρθε για να μείνει).
9. αποτελεσματικές η συμπερασματικές (αυτές που αρχίζουν συνήθως με τους συν­δέσμους ώστε, ώστε να, που να. Π.χ. Λείπει τόσο καιρό, ώστε δε θυμάται κανέναν μας).
10. υποθετικές (αυτές που αρχίζουν συνήθως με τους συνδέσμους αν ή εάν. Π.χ. Αν πας, δε θα σου ξαναμιλήσω).
11. εναντιωματικές (αυτές που αρχίζουν με τους συνδέσμους αν και, μολονότι, πα­ρόλο που κ.ά. Π.χ. Αν και δεν έκανε τίποτα, εκείνη τον μάλωσε).

Το κόμμα (,) είναι ένα σημείο στίξης που το χρησιμοποιούμε πολύ συχνά στον γραπτό λόγο, καθώς μας βοηθά πολύ να καταλάβουμε ένα κείμενο. Η κακή του όμως χρήση δημιουργεί προβλήματα και παρανοήσεις, γι' αυτό πρέπει να γνωρίζουμε πού πρέπει ή πού μπορούμε να το χρησιμοποιούμε. Με κόμμα, λοιπόν, χωρίζουμε:

Δε χωρίζουμε με κόμμα

Τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις (ειδικές, βουλητικές, ενδοιαστικές, πλάγιες ερωτηματικές) από τις κύριες, όταν οι εξαρτημένες αυτές προτάσεις είναι υποκείμενα, αντικείμενα, κατηγορούμενα - απαραίτητα δηλαδή συμπληρώματα του νοήματος των κύριων προτάσεων.

Π.χ. Μας υποσχέθηκε ότι θα έρθει, (ειδική πρόταση, αντικείμενο του ρ. υποσχέθηκε)

Δεν πρόκειται να έρθει, (βουλητική πρόταση, υποκείμενο του ρ. Δεν πρόκειται)

Όμοιες προτάσεις (κύριες ή δευτερεύουσες) ή όμοιους όρους μιας πρότασης που συνδέονται μεταξύ τους με τους συμπλεκτικούς συνδέσμους και, ούτε, μήτε και με τους διαχωριστικούς συνδέσμους ή και είτε.

π.χ. Δε θέλω ούτε να φάω ούτε να πιω.

Δεν ξέρω αν θα φύγει ή θα μείνει.

Θα έρθει μαζί μας είτε ο Γιάννης είτε ο Κώστας.

Βιογραφικό σημείωμα ονομάζεται το κείμενο στο οποίο παρουσιάζεται με συντομία ο βίος ενός ανθρώπου, δηλαδή η ζωή, η προσωπικότητα και το έργο του.

Υπάρχει περίπτωση το βιογραφικό σημείωμα να γράφεται από το ίδιο το πρόσωπο που παρουσιάζεται σ’ αυτό, οπότε ονομάζεται αυτοβιογραφικό.

Το βιογραφικό σημείωμα γράφεται για διάφορους λόγους:

α) Μας βοηθάει να γνωρί­σουμε ένα σημαντικό πρόσωπο (συγγρα­φέα, καλλιτέχνη, πολιτικό κ.ά.).

β) Μας χρησιμεύει όταν θέλουμε να βρούμε μια θέση εργασίας ή να γίνουμε δεκτοί σε μια σχολή για σπουδές.

γ) Μας βοηθάει να γίνουμε γνωστοί στο ευ­ρύ κοινό.

Για να γράψουμε το βιογραφικό σημείωμα ενός προσώπου, θα  πρέπει να αναφερθούν γενικά τα εξής στοιχεία:

α) Ονοματεπώνυμο του βιογραφούμενου προσώπου.

β) Τόπος και χρόνος γέννησης (και θανάτου, αν το βιογραφούμενο πρόσωπο έχει πεθάνει).

γ) Πληροφορίες για την οικογενειακή του κατάσταση και τον τόπο κατοικίας του.

δ) Σπουδές - αναφέρουμε το είδος των σπουδών, τη σχολή.

ε) Επάγγελμα - αναφέρουμε ποιες δουλειές έχει κάνει και με τι ασχολείται τώρα

στ) Τιμητικές διακρίσεις - βραβεία, τίτλους που έχει κατακτήσει.

ζ) Σημαντικές δραστηριότητες και ενδιαφέροντα.

Προσέχουμε

Τα στοιχεία που περιλαμβάνει ένα βιογραφικό σημείωμα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον σκοπό για τον οποίο γράφεται.

Αν γράφουμε το βιογραφικό σημείωμα ενός συγγραφέα, τότε μπορούμε να αναφέρουμε στοιχεία για την παιδική του ηλικία, για σημαντικά γεγονότα της ζωής του, για την προσωπικότητά του ως ανθρώπου και ως δημιουργού κ.λπ. Επίσης θα πρέπει να παρουσιάσουμε τα έργα του (εργογραφία) αν όχι όλα, τουλάχιστον τα πιο σημαντικά.

Αν γράφουμε οι ίδιοι το βιογραφικό μας σημείωμα για να βρούμε δουλειά, τότε αναφέρουμε περισσότερα στοιχεία για τις σπουδές και τις γνώσεις μας (π.χ. τίτλοι σπουδών, εξειδίκευση, γνώ­ση ξένων γλωσσών ή Η/Υ κ.ά.), για τις δουλειές που έχουμε κάνει, ενώ δίνουμε και στοιχεία επικοινωνίας (αριθμό τηλεφώνου, διεύθυνση).