04.19 Οι Βυζαντινοί και οι Άραβες

{slider title="Μετά τους Πέρσες, οι Άραβες" open="false"}

Η βυζαντινή αυτοκρατορία τον 7ο αιώνα

Οι πόλεμοι μεταξύ Βυζαντινών και Περσών εξασθένησαν και τους δύο λαούς.

Εμφανίζονται τότε στο προσκήνιο οι Άραβες που καταλαμβάνουν περσικά και βυζαντινά εδάφη. Φτάνουν μέχρι τη Συρία και κάνουν πρωτεύουσά τους τη Δαμασκό.  Καταλαμβάνουν την Κύπρο και τη Ρόδο και από τότε μόνιμος στόχος τους είναι η Κωνσταντινούπολη.

{slider title="Οι Άραβες πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη" class="blue"}

Γίνονται δύο πολιορκίες της Κωνσταντινούπολης.

Η πρώτη θα διαρκέσει πέντε χρόνια 673 – 678 (αυτοκράτορας ο Κωνσταντίνος Δ΄ ο Πωγωνάτος), ενώ η δεύτερη γίνεται το 717 (αυτοκράτορας ο Λέοντας Γ΄  ο Ίσαυρος). Στην εποχή του Λέοντα του Γ΄ χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το Υγρό Πυρ κατά του αραβικού στόλου.

Κωνσταντίνος Δ΄ ο Πωγωνάτος

Λέων Γ΄ο Ίσαυρος με τον γιο του Κωνσταντίνο

{slider title="Τι ήταν το Υγρό Πυρ ;" class="green"}

Το Υγρό Πυρ που αλλιώς λέγονταν «Ελληνικό Πυρ» το ανακάλυψε ο μηχανικός Καλλίνικος που καταγόταν από τη Συρία. Έσωσε το Βυζάντιο πολλές φορές μέχρι τον 12ο αιώνα, όταν εμφανίστηκε η πυρίτιδα και τα πυροβόλα όπλα.

Καταστροφή εχθρικών πλοίων έξω από την Κωνσταντινούπολη με το υγρό πυρ	Καταστροφή εχθρικού πλοίου με το υγρό πυρ
Βαλλίστρα εκτόξευσης υγρού πυρός	Βυζαντινός Δρόμωνας

Η σύσταση του «υγρού πυρός» κρατούνταν μυστική. Το εξακόντιζαν με μακριούς σωλήνες, τα σιφώνια, ή το πετούσαν, μέσα σε πήλινα δοχεία, με βαλλίστρες και καταπέλτες από τα πολεμικά πλοία, τους δρόμωνες.

{slider title="Μετά την αποτυχία τους να καταλάβουν την Πόλη, τι έκαναν οι Άραβες ;" class="orange"}

Η επέκταση των Αράβων προς τα δυτικά

Οι Άραβες μετά την αποτυχία τους επέστρεψαν στα εδάφη τους και επεκτάθηκαν προς τα Δυτικά καταλαμβάνοντας όλη τη Βόρεια Αφρική και την Ιβηρική Χερσόνησο.

Μετά την Ιβηρική Χερσόνησο προσπάθησαν να επεκταθούν  στην Ευρώπη αλλά στη μάχη του Πουατιέ (732) τους σταμάτησαν οι Φράγκοι με αρχηγό τον Κάρολο Μαρτέλο.

Χάρτης της σημερινής Γαλλίας με το Πουατιέ	Η μάχη του Πουατιέ και ο Κάρολος Μαρτέλος	Κάρολος Μαρτέλος

Μετά τις ήττες αυτές, στην Κωνσταντινούπολη και στο Πουατιέ, οι δρόμοι των Αράβων προς την Ευρώπη έκλεισαν οριστικά.

{slider title="Ο πολιτισμός των Αράβων" class="red"}

Οι Άραβες στις περιοχές που κατέλαβαν σεβάστηκαν τον πολιτισμό που βρήκαν επηρεάστηκαν από αυτόν και τον συνέχισαν προσθέτοντας και τα δικά τους στοιχεία. Σημαντική εξέλιξη ήταν η αντιγραφή και μετάφραση στα αραβικά από χριστιανούς μοναχούς έργων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων (κυρίως του Αριστοτέλη και του Ιπποκράτη).

Δείγματα αραβικής τέχνης στο παλάτι της Αλάμπρα στην Ισπανία

Στον καιρό της ειρήνης ερχόντουσαν σε επαφή με βυζαντινούς δασκάλους,  τεχνίτες και εμπόρους ενώ αραβικές διπλωματικές αντιπροσωπείες επισκέπτονταν την Κωνσταντινούπολη, όπου γίνονταν δεκτές με τιμές.

{/sliders}

Χάρτης της αραβικής εξάπλωσης (7ος - 13ος αιώνας)

Το υγρό πυρ

Σχεδιάγραμμα του μαθήματος (κλικ)