Η λειτουργία της καρδιάς
Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα από τα οποία τα δύο πάνω ονομάζονται κόλποι και τα δύο κάτω κοιλίες.Οι κόλποι επικοινωνούν με τις κοιλίες με τη βοήθεια των βαλβίδων, που επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο από τους κόλπους προς τις κοιλίες. Εξωτερικά η καρδιά περιβάλλεται από το περικάρδιο.
Η καρδιά είναι μετά τον εγκέφαλο το πιο σημαντικό όργανο του σώματός μας. Γι’ αυτό θα πρέπει να αποφεύγουμε οτιδήποτε την επιβαρύνει π.χ. λιπαρές τροφές, κάπνισμα, άγχος, καθιστική ζωή κ.λπ.
Πέρα από την υγιεινή διατροφή κάνει καλό στην καρδιά η άσκηση.
 Μορφολογία της καρδιάς |
 Λειτουργία της καρδιάς |
Είναι ίδια η καρδιά όλων των ζωντανών οργανισμών ;
Η καρδιά των άλλων σπονδυλωτών διαφέρει από την ανθρώπινη. Τα ψάρια έχουν καρδιά που χωρίζεται σε δύο τμήματα, η καρδιά των αμφίβιων είναι τρίχωρη και των πτηνών και των θηλαστικών τετράχωρη, όπως του ανθρώπου.
Τι είναι η Μικρή και Μεγάλη κυκλοφορία του αίματος ;
Σκοπός της καρδιάς είναι να στέλνει το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα που παίρνει από τους πνεύμονες σ’ όλα τα μέρη του σώματός μας, ενώ το αίμα που επιστρέφει στην καρδιά και περιέχει διοξείδιο του άνθρακα να το επιστρέφει στους πνεύμονες, για να αποβληθεί με την εκπνοή.
Έτσι έχουμε δυο είδη κυκλοφορίας του αίματος : Τη μικρή (πνεύμονες – καρδιά και καρδιά –πνεύμονες) και τη μεγάλη (από την καρδιά προς όλα τα σημεία του σώματός μας και αντίστροφα).
Το κυκλοφορικό σύστημα περιλαμβάνει τρία είδη αγγείων. Τις αρτηρίες (και τα αρτηρίδια), που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς την περιφέρεια, τα τριχοειδή, που επιτρέπουν την ανταλλαγή ουσιών με τους ιστούς, και τις φλέβες (και τα φλεβίδια), που επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. Τα τριχοειδή αγγεία παρεμβάλλονται μεταξύ αρτηριών και φλεβών. Το συνολικό μήκος αρτηριών, αρτηριδίων, φλεβών, φλεβιδίων και τριχοειδών αγγείων είναι περίπου 100.000 χιλιόμετρα.
Τι είναι το κυκλοφορικό σύστημα ;
Όλη η παραπάνω διαδικασία γίνεται με το κυκλοφορικό σύστημα.
Το κυκλοφορικό σύστημα, που αποτελείται από την καρδιά, και τα αιμοφόρα αγγεία δηλαδή τις αρτηρίες, τα τριχοειδή αγγεία και τις φλέβες, είναι ο μηχανισμός που αντλεί και μεταφέρει το αίμα σε όλο το σώμα.
Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ο κύκλος ξεκινά με την είσοδο του αποξυγονωμένου αίματος ("βρώμικο αίμα" ή αίμα πλούσιο σε Διοξείδιο του Άνθρακα) από το σώμα στην καρδιά.
Το αίμα αυτό μπαίνει στον δεξιό κόλπο και από εκεί μέσω μίας βαλβίδας (τριγλώχινα βαλβίδα) εισάγεται στην δεξιά κοιλία. Εκείνη το προωθεί στους πνεύμονες, όπου εμπλουτίζεται με οξυγόνο και δίνει το διοξείδιο του άνθρακα το οποίο αποβάλλεται με την εκπνοή.
Το αίμα με το μεγάλης σημασίας για τον οργανισμό οξυγόνο εισέρχεται σε αυτή τη φάση στον αριστερό κόλπο και έπειτα στην αριστερή κοιλία πάλι με τη βοήθεια μιας βαλβίδας (μιτροειδής βαλβίδα).
Από την αριστερή κοιλία το αίμα κατευθύνεται προς το σώμα μέσω των αρτηριών.
Στο σώμα γίνεται σταδιακά η αποβολή του οξυγόνου προς τα κύτταρα και η πρόσληψη του διοξειδίου του άνθρακα από αυτά.
Μέσω των τριχοειδών αγγείων το αίμα περνάει από τις αρτηρίες στις φλέβες για να κατευθυνθεί πάλι προς την καρδιά, να καθαριστεί και να εμπλουτίσει και πάλι κάθε κύτταρο με οξυγόνο.
Με αυτόν τον πολύ καλά οργανωμένο τρόπο επιτελείται η κυκλοφορία του αίματος και ο εμπλουτισμός των κυττάρων του σώματος με το απαραίτητο για την ζωή οξυγόνο.
Τι είναι η αρτηριακή πίεση ;
Για να σταλεί το αίμα σε κάθε σημείο του σώματός μας, πρέπει να κινείται στις αρτηρίες με μεγάλη πίεση. Την πίεση αυτή μπορούμε να τη μετρήσουμε με ειδικά όργανα που ονομάζονται πιεσόμετρα. Όταν η πίεση είναι μεγαλύτερη του φυσιολογικού προκαλούνται βλάβες στο κυκλοφορικό μας σύστημα, το οποίο είναι «κατασκευασμένο» έτσι ώστε μέσα σε αυτό το αίμα να ρέει με συγκεκριμένη πίεση.
Φαντάσου, για παράδειγμα, ένα λάστιχο ποτίσματος συνδεδεμένο σε μια βρύση. Αν ανοίξουμε απότομα την κάνουλα, το λάστιχο δε θα αντέξει και πιθανότατα θα αποσυνδεθεί από τη βρύση. Ανάλογη αντοχή έχει και το κυκλοφορικό μας σύστημα. Αντίθετα, αν η πίεση είναι χαμηλή, δε φτάνει αρκετή ποσότητα οξυγόνου στα όργανά μας με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε κούραση, εξάντληση ή ακόμα και να λιποθυμήσουμε!
Πώς προστατεύουμε την καρδιά και γενικά το κυκλοφορικό σύστημα ;
Η καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα πρέπει να προστατεύονται με σωστή διατροφή, με σωματική άσκηση και με την αποφυγή του άγχους. Δεν πρέπει να καπνίζουμε και να καταναλώνουμε οινοπνευματώδη ποτά.
Δυστυχώς σήμερα λόγω του τρόπου ζωής (καθιστική ζωή, κατανάλωση λιπαρών ουσιών, τυποποιημένο φαγητό, διάδοση του καπνίσματος) οι ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος αποτελούν την κυριότερη αιτία θανάτου στη χώρα μας.
Τα συστατικά του αίματος
Το αίμα μας αποτελείται από το πλάσμα, τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια.Στο πλάσμα, που αποτελεί περίπου το 55% του αίματος και έχει ελαφρά κιτρινωπό χρώμα, είναι διαλυμένες τόσο οι χρήσιμες όσο και οι άχρηστες ουσίες. Οι χρήσιμες ουσίες μεταφέρονται στα διάφορα όργανα, ενώ οι άχρηστες μεταφέρονται στους νεφρούς και αποβάλλονται με τη διαδικασία της απέκκρισης.
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια οφείλουν το χρώμα τους στην αιμοσφαιρίνη, η οποία δεσμεύει το οξυγόνο.
Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι μεγάλα κύτταρα που παίζουν σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού μας, όταν κινδυνεύει να προσβληθεί από διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Τα αιμοπετάλια συμβάλλουν στην πήξη του αίματος και στη διακοπή της αιμορραγίας.
Με ποια συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού συνεργάζεται το Κυκλοφορικό ;
Το κυκλοφορικό σύστημα πρέπει να συνεργάζεται αρμονικά με τα άλλα συστήματα του οργανισμού μας, ώστε να είμαστε υγιείς.
Με το αναπνευστικό σύστημα συνεργάζεται έτσι ώστε να μεταφέρεται οξυγόνο στους ιστούς και να αποβάλλεται διοξείδιο του άνθρακα.
Με το πεπτικό σύστημα συνεργάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε τα χρήσιμα προϊόντα της πέψης να μεταφέρονται στους ιστούς.
Με το απεκκριτικό σύστημα συνεργάζεται ώστε να αποβάλλονται οι άχρηστες και βλαβερές ουσίες από τον οργανισμό.
Με το ανοσοποιητικό σύστημα συνεργάζεται για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος ασθενειών.
Ακόμα, το αίμα συμβάλλει στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματός μας. Ο έλεγχος της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το αίμα μας ονομάζεται γενική εξέταση αίματος και μας δίνει μια εικόνα για την κατάσταση της υγείας του οργανισμού μας. Αποτελεί μια καλή συνήθεια ο έλεγχος αυτός να γίνεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
