 |
 |
 |
 |
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Προσωπικές Αντωνυμίες
Προσωπικές λέγονται οι αντωνυμίες εκείνες φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου. δηλαδή:
| Αντωνυμίες λέγονται οι λέξεις που χρησιμοποιούμε στον λόγο αντί για ονόματα στη θέση δηλαδή ονομάτων (ουσιαστικών ή επιθέτων)· π.χ. Πού είναι ο Γιάννης; Έχει μέρες να φανεί αυτός (δηλ. ο Γιάννης).
Οι αντωνυμίες είναι οκτώ ειδών: προσωπικές, κτητικές. αυτοπαθείς, οριστικές, δεικτικές. αναφορικές. ερωτηματικές, αόριστες. |
α) εκείνον που μιλάει à α΄ πρόσωπό: εγώ
β) εκείνον που του μιλάμε -* β΄ πρόσωπο: εσύ.
γ) εκείνον που γι’ αυτόν γίνεται λόγος -» γ΄ πρόσωπο: αυτός, -ή, -ό.
Για κάθε πρόσωπο της προσωπικής αντωνυμίας υπάρχουν δύο τύποι, οι δυνατοί και οι αδύνατοι, που κλίνονται ως εξής:
|
α΄ πρόσωπο |
β΄ πρόσωπο |
γ΄ πρόσωπο |
|||
|
Ενικός αριθμός |
|||||
|
Ονομ. Γεν. Αιτ. Κλητ. |
εγώ εμένα / μου εμένα / με -- |
εσύ εσένα / σου εσένα / σε -- |
αυτός αυτού / του αυτόν / τον -- |
αυτή αυτής / της αυτή(ν) / τη(ν) -- |
αυτό / το αυτού / του αυτό / το -- |
|
Πληθυντικός αριθμός |
|||||
|
Ονομ. Γεν. Αιτ. Κλητ. |
εμείς εμάς / μας εμάς / μας -- |
εσείς εσάς / σας εσάς / σας -- |
αυτοί αυτών/ τους αυτούς / τους -- |
αυτές αυτών / τους αυτές / τις, τες -- |
αυτά / τα αυτών αυτά / τα -- |
Παρατηρήσεις
Η αιτιατική ενικού της προσωπικής αντωνυμίας του γ' προσώπου (αυτόν - τον) διατηρεί πάντοτε το τελικό ν.
| Προσέχουμε
Για να ξεχωρίζουμε τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας (του, της, τη(ν), τις, τους, του, τα) με τα όμοιά τους άρθρα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα άρθρα μπαίνουν μπροστά από ονόματα, ενώ οι αντωνυμίες μπαίνουν πριν ή ύστερα από ρήματα π.χ. Τους έδωσα τους χάρτες |
Αντίθετα, η αιτιατική ενικού της προσωπικής αντωνυμίας του γ' προσώπου στο θηλυκό γένος (αυτή[ν] - τη[ν]) διατηρεί το τελικό ν μόνο όταν η επόμενη λέξη αρχίζει:
α) από φωνήεν.
β) από κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τα, τζ,
γ) από διπλό γράμμα (ξ, ψ).
π.χ. Αυτήν άκουσα - Την άκουσα.
Αυτήν ξέχασαν- Την ξέχασαν.
Αυτήν κράτησε - Την κράτησε.
αλλά Αυτή γιάτρεψε Τη γιάτρεψε.
Ο αδύνατος τύπος της αιτιατικής πληθυντικού γ' προσώπου στο θηλυκό γένος εμφανίζεται ως τες ή τις. Το τες μπαίνει μετά το ρήμα, ενώ το τις μπαίνει πριν από το ρήμα.
π.χ. Άκουσέ τες - Τις άκουσες.
Ευθύς λέγεται ο λόγος μέσω του οποίου μεταδίδονται τα λόγια ενός προσώπου άμεσα, δηλαδή έτσι ακριβώς όπως τα είπε. Π.χ.: - Θα φύγω σε λίγο. - Γιατί; - Θυμήθηκα πως έχω κάποια δουλειά. - Εντάξει, τα λέμε άλλη φορά. Πλάγιος λέγεται ο λόγος μέσω του οποίου μεταδίδονται τα λόγια ενός προσώπου έμμεσα, δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα είπε αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα τρίτο πρόσωπο. Π.χ.: Ο Γιάννης τον ρώτησε γιατί φεύγει. Εκείνος απάντησε πως έχει κάποια δουλειά. Για να μετατρέψω τον ευθύ σε πλάγιο λόγο: «Θέλω φαγητό», είπε ο Αρίωνας. Τα λόγια του Αρίωνα βρίσκονται μέσα σε εισαγωγικά, «…», άρα… έχουμε ευθύ λόγο. Ο Αρίωνας είπε ότι ήθελε φαγητό. Εδώ δεν έχουμε εισαγωγικά, άρα… έχουμε πλάγιο λόγο.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
Ευθύς και Πλάγιος Λόγος
Μετατροπή Ευθύ Λόγου σε Πλάγιο
