Ποια ήταν η σχέση των Βυζαντινών με τους Βουλγάρους μέχρι τον 9ο αιώνα ;
Στις αρχές του 9ου αιώνα οι Βούλγαροι εξακολουθούσαν να κατοικούν μέσα στα εδάφη του Βυζαντίου, έχοντας την υποχρέωση να εμποδίζουν άλλους λαούς να κάνουν το ίδιο. Δεν περιορίστηκαν όμως στα εδάφη που όριζε η συνθήκη τους με το Βυζάντιο και σταδιακά προσπάθησαν να προσαρτήσουν στο κράτος που ίδρυσαν όλες τις περιοχές όπου ως τότε κατοικούσαν οι Σλάβοι.
Η ενέργειά τους αυτή οδήγησε σε προστριβές και συγκρούσεις με το Βυζάντιο, που κράτησαν περίπου δύο αιώνες. Τον 9ο αιώνα οι Βούλγαροι, με αρχηγό τους τον Κρούμο, έκαναν επιδρομές στη Θράκη κι έφτασαν ως και την Κωνσταντινούπολη. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να τους απωθήσουν ύστερα από σκληρές μάχες. Σε μια από αυτές μάλιστα σκοτώθηκε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Νικηφόρος Α’.
Ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α΄ και ο γιος και διάδοχός του Σταυράκιος | Ο Κρούμος |
Πώς ήταν η συμβίωση Βυζαντινών και Βουλγάρων στην περίοδο ειρήνης ;
Στα χρόνια που βασιλιάς των Βουλγάρων ήταν ο Βόγορης, οι σχέσεις τους ξανάγιναν ειρηνικές. Ο Βόγορης βαφτίστηκε χριστιανός και πήρε το όνομα Μιχαήλ. Το παράδειγμά του ακολούθησαν χιλιάδες άλλοι ομοεθνείς του. Την ίδια περίοδο πήραν από τους Σλάβους το κυριλλικό αλφάβητο και το χρησιμοποίησαν για την οργάνωση του κράτους, για την εκπαίδευσή τους και για τη λειτουργία της εκκλησίας τους. Έτσι ήρθαν πιο κοντά στον τρόπο ζωής και στον πολιτισμό των Βυζαντινών.
Τα χρόνια της βασιλείας του Συμεών
Όταν αρχηγός των Βουλγάρων έγινε ο Συμεών, άρχισαν νέοι πόλεμοι με τους Βυζαντινούς. Ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς, βρέθηκε σε τόσο δύσκολη θέση, ώστε ζήτησε τη βοήθεια και των Ρώσων για να τους αντιμετωπίσει (967).
Η βασιλεία του Σαμουήλ και η συντριβή των Βουλγάρων
Λίγα χρόνια αργότερα οι Βούλγαροι, με αρχηγό το Σαμουήλ, επιτέθηκαν ξανά κι έκαναν φοβερές καταστροφές στις ελληνικές περιοχές, φτάνοντας ως την Πελοπόννησο. Ακολούθησαν σκληρές και μακροχρόνιες συγκρούσεις ανάμεσα στους δυο στρατούς. Ο βυζαντινός στρατηγός Νικηφόρος Ουρανός τούς αντιμετώπισε νικηφόρα στον Σπερχειό ποταμό (996) και ο αυτοκράτορας Βασίλειος ο Β’ συνέτριψε το στρατό τους στα στενά του Κλειδιού της Μακεδονίας, πλάι στον ποταμό Στρυμόνα (1014).
Ποια ήταν η σχέση των Βυζαντινών με τους Ρώσους ;
Οι Ρώσοι κατέβηκαν από τη Βόρεια Ευρώπη και κατοίκησαν αρχικά στην περιοχή της σημερινής Ουκρανίας, όπου ίδρυσαν το κράτος των Ρως.
Αρχικά ήταν φιλικοί προς το Βυζάντιο, το 860 όμως με 200 πλοία κατέβηκαν στο Βόσπορο, λεηλάτησαν τις ακτές και τα νησιά της Προποντίδας και επιτέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Η επίθεση αποκρούστηκε παρ' ότι οι Βυζαντινοί εκείνη την εποχή ήταν σε πόλεμο με τους Άραβες.
Αργότερα υπέγραψαν συνθήκες ειρήνης με τους Βυζαντινούς.
Βοήθησαν τους Βυζαντινούς κατά των Βουλγάρων, αλλά κράτησαν τα εδάφη της αυτοκρατορίας που είχαν εντωμεταξύ κυριεύσει. Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Τσιμισκής κινήθηκε εναντίον τους και τους ανάγκασε να επιστρέψουν στα εδάφη τους.
Στα χρόνια του Βασιλείου Β΄εκχριστιανίστηκαν (987) και από τότε ήταν σύμμαχοι των Βυζαντινών για πολλά χρόνια. Από τη συμμαχία αυτή και οι δυο λαοί βγήκαν κερδισμένοι.
Σχεδιάγραμμα του μαθήματος (κλικ)
Σχεδιάγραμμα του μαθήματος (κλικ)
Ιστορικές Πηγές
Πηγή 1
Ο Πατριάρχης Φώτιος προς τους επισκόπους της αυτοκρατορίας:
«Το έθνος των Βουλγάρων με τον εκχριστιανισμό του άλλαξε. Έγινε τόσο ήμερο και συνετό, ώστε εγκαταλείποντας τις πλάνες της ειδωλολατρίας ήρθε, παραδόξως, στο κέντρο της χριστιανικής πίστης».
Φώτιος, Επιστολές .
Πηγή 2
Ο Βασίλειος Β΄ στην Αθήνα
«Μετά την υποταγή των Βουλγάρων, ο αυτοκράτορας Βασίλειος ο Β΄ κατέβηκε στη νότια Ελλάδα, για να εμψυχώσει τους πληθυσμούς που είχαν υποστεί τις επιθέσεις και τις καταστροφές τους:
Φτάνοντας στην Αθήνα, ανέβηκε στην Ακρόπολη και πρόσφερε τα ευχαριστήρια της νίκης στη Θεοτόκο. Αφού κόσμησε το ναό της με πολλά λαμπρά και πολυτελή αναθήματα, γύρισε στην Κωνσταντινούπολη».
Γεώργιος Κεδρηνός, Σύνοψις Ιστοριών (11ος αιων.)