09.04 Σκυταλοδρομία ανάγνωσης

Οι προθέσεις της νεοελληνικής γλώσσας

αντί, η οποία παίρνει τη μορφή αντ- ή ανθ- όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

αντιγράφω (αντί + γράφω), αντέχω (αντί + έχω), ανθελληνικός (αντί + ελληνικός)

από , η οποία παίρνει τη μορφή απ- ή αφ-  όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

απογραφή (από + γραφή), απαγορεύω (από + αγορεύω), αφηγούμαι (από + ηγούμαι [αρχ. ρήμα])

κατά, η οποία παίρνει τη μορφή κατ- ή καθ- όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φω­νήεν.

καταγράφω (κατά + γράφω), κατέρχομαι  (κατά + έρχομαι), καθαγιάζω (κατά + αγιάζω), καθησυχάζω (κατά + ησυχάζω)

μετά , η οποία παίρνει τη μορφή μετ- ή μεθ-' όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

μεταφέρω (μετά + φέρω), μετέχω (μετά + έχω), μέθοδος (μετά + οδός)

παρά, η οποία παίρνει τη μορφή παρ- όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν

παραβλέπω (παρά + βλέπω), παρακαλώ (παρά + καλώ), πάροδος (παρά + οδός)

προς

προσδένω (προς + δένω), προσέχω (προς + έχω), πρόσοδος (προς + οδός)

Οι προθέσεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

ανά, η οποία παίρνει τη μορφή αν- όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

ανατρέχω (ανά + τρέχω), ανέρχομαι (ανά + έρχομαι)

αμφί

αμφιβάλλω (αμφί + βάλλω), αμφιθέατρο (αμφί + θεάτρο)

διά, η οποία παίρνει τη μορφή δι- όταν η

επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

διαφέρω (διά + φέρω), δίοδος (διά + οδός)

εκ, η οποία παίρνει τη μορφή εξ- όταν η

επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

εκτροφή (εκ + τροφή), έξοδος (εκ + οδός) 

εν, η πρόθεση αυτή αλλάζει συχνά μορφή ανάλογα με το σύμφωνο από το οποίο αρχίζει η επόμενη λέξη και γίνεται:

εγ-, όταν π επόμενη λέξη αρχίζει από κ, γ, χ

ελ-, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από λ

εμ-, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από β, μ, π, φ ή ψ

ερ-, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από ρ

ενισχύω (εν + ισχύω),

ένθερμος (εν + θερμός),

ένταση (εν + τάση),

εγκρίνω (εν + κρίνω),

εγγράφω (εν + γράφω),

έγχρωμος (εν + χρώμα),

έλλειψη (εν + λείπω),

έμβλημα (εν + -βλήμα),

έμμεσος (εν + μέσος),

έμπειρος (εν + πείρα),

έμφραγμα (εν + -φράγμα),

έμψυχος (εν + ψυχή)

έρρυθμος (εν + ρυθμός)

επί, η οποία παίρνει τη μορφή επ- ή εφ- αν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν

επιλέγω (επί + λέγω), επαυξάνω (επί + αυξά­νω), εφαρμόζω (επί + αρμόζω)

εις

εισάγω (εις + άγω), είσοδος (εις + οδός)

περί

περιβάλλω (περί + βάλλω), περιορίζω (περί + ­ορίζω)

προ

προβάλλω (προ + βάλλω), προέρχομαι (προ + έρχομαι)

συν, Η πρόθεση αυτή αλλάζει συχνά μορφή ανά­λογα με το σύμφωνο από το οποίο αρχίζει η επόμενη λέξη και γίνεται:

συγ-, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από κ, γ, χ.

συλ-, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από λ. συμ-, όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από β, μ, π, φ ή ψ.

συρ-, όταν π επόμενη λέξη αρχίζει από ρ. συσ-. όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από σ. και μετά ακολουθεί φωνήεν

συ- (το ν χάνεται), όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από ζ, ξ, σκ, σπ, στ, σφ, σχ.

συνέρχομαι (συν + έρχομαι), σύνταγμα (συν + τάγμα), σύνδεσμος (συν + δεσμός), σύνθεση (συν + θέση),

σύγκρυο (συν - κρύο), συγγράφω (συν + γράφω), συγχαίρω (συν + χαίρω)

συλλέγω (συν + λέγω)

συμβαίνω (συν + βαίνω), συμμετέχω (συν + μετέχω), συμπολίτης (συν + πολίτης),

συμφέρω (συν + φέρω), συμψηφίζω (συν + ψηφίζω), συρρέω (συν + ρέω)

συσσωρεύω (συν + σωρεύω)

σύζυγος (συν + ζυγός), σύξυλος (συν + ξύλο), σύσκεψη (συν + σκέψη), συσπουδάζω (συν + σπουδάζω), συστεγάζομαι (συν + στεγάζομαι), συσφίγγω (συν + σφίγγω), συσχετίζω (συν + σχετίζω)

υπέρ

υπερβάλλω (υπέρ + βάλλω), υπεραρκετός (υπέρ + αρκετός)

υπό, η οποία παίρνει τη μορφή υπ- ή υφ- όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν.

υποστηρίζω (υπό + στηρίζω), υπέδαφος (υπό + έδαφος), υφήλιος (υπό + ήλιος)

Τα στοιχεία μιας βιβλιοπαρουσίασης

Η ταυτότητα του βιβλίου

Εδώ αναγράφονται συγκεκριμένα στοιχεία για το βιβλίο όπως:

·        ο τίτλος του

·        ο συγγραφέας του

·        το είδος του (π.χ. βιογραφία, ιστορικό, επιστημονικό, παι­δική λογοτεχνία κ.ά.)

·        ο μεταφραστής (αν είναι έργο ξένου συγγραφέα που έχει μεταφραστεί)

·        ο εικονογράφος (αν περιέχει εικόνες)

·        ο εκδοτικός οίκος που το έχει εκδώσει

·        ο τόπος και ο χρόνος έκδοσης.

Το περιεχόμενο του Βιβλίου

Αναφέρεται περιληπτικά η υπόθεση του βιβλίου - παρουσιά­ζονται οι ήρωες, ποιες καταστάσεις αντιμετωπίζουν, πού και πότε διαδραματίζονται τα γεγονότα κ.λπ., χωρίς όμως να απο­καλύπτεται το τέλος της ιστορίας.

Η κριτική του βιβλίου

Αυτός που γράφει τη βιβλιοπαρουσίαση εκφράζει τη γνώμη του για το βιβλίο (θετική ή αρνητική). Εδώ μπορούμε να προσθέσουμε και μια αριθμητική κλίμακα ή χαρακτηρισμούς για την αξιολόγηση του βιβλίου (βλ. το σχετικό έντυπο στη σελ. 48 του Βιβλίου του Μαθητή).